මහේස්ත්‍රාත් ගේ මරණය

මේ මගේ අලුත්ම නවකතාවේ පටන් ගැන්මයි 

කොළඹ කොටුවේ වරාය පැත්තට කෙලවරට වන්නට පිහිටා තිබුණු අග්‍රාණ්ඩුකාර නිල නිවස කොටුවේ තිබෙන විශාලතම එමෙන්ම අලංකාරම මන්දිරය බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නොවේ. අශ්ව කරත්තයක් දොරටුව අසල පෝටිකෝව තුල නැවැත්විය හැකි ප්‍රමාණයට පෝටිකෝවක් සහිතව සාදා තිබුණු මෙම මන්දිරය ඉදිරියෙන් හා දෙපැත්තෙන් කිසිදු අඩුපාඩුවක් නොමැතිව නොයෙකුත් වර්ණයන්ගෙන් යුත් රෝස මල් ඇතුළු ඝර්මකලාපීය මල් ගස් සහ හෙවන සඳහාවූ මහා ගස් වවා තිබුණි. අතරින් පතර මෙම දේපල පල්ලියක්ව තිබියදී පෘතුගීසින් විසින් මුල් කල පළකරණ ලද ඔවුන් බොහෝ ප්‍රියකළ රූස්ස කොහොඹ ගස් කිහිපයක්ද දක්නට ලැබුණි.

ඉංග්‍රීසිනට පෙර ලංකාවේ මුහුදු බඩ ප්‍රදේශ පාලනය කල ලන්දේසි ආණ්ඩුකාරයා සඳහා ගොඩනගන ලද මෙම මන්දිරය ලන්දේසින් විසින් නෙදර්ලන්තයේ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය ආසියාවට ගැලපෙන්නට, ඉන්දුනීසියාව, ඉන්දියාව වැනි රටවල දී අනුවර්තනය වී පැමිණි ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ මිශ්‍රණයක් බව ඒ පිළිබඳ උනන්දුවක් දක්වන ඕනෑම කෙනෙකුට පෙනෙන්නේය.

ප්‍රතාපවත්, මිනිසෙකු තරම් මහත්වූ කුළුණු මත, තද දුඹුරු පැහැති කල්කටා උළු වසා තිබුණු පෝටිකෝවෙන් ඇතුලට ගිය විට නිවසේ දෙපැත්තට විහිදුනු විවෘත ඉස්තෝප්පුව දෙපසට අඩි 20 බැගින් පමණ දික් විය. ඉන්පසු ප්‍රධාන දොරටුවෙන් ඇතුල් වූ විට විශාල අමුත්තන්ගේ කාමරයක් සහ වරාය පැත්තට තවත් කාමර තුනක්ද, ගෝල්ෆේස් පැත්තට තවත් කාමර තුනකින්ද මුළු නිවාස සමන්විත විය. මේ හා සමානවම ඉහල මාලයේද කාමර විහිදී තිබුණි.

 නිවසෙන් පසුපස දකුණු දිශාවට මුළුතැන්ගෙය ඇතුළු සේවකයන්ගේ කාමර පිහිටා තිබුණි.  

කෙනෙකු පහල මාලයේ අමුත්තන්ගේ කාමරයට ඇතුල් වනවිට දකුණු පැත්තෙන් පෙනෙන්නේ ආණ්ඩුකාර ගේ රැස්වීම් කාමරයයි. එය රැස්වීම් කාමරය මෙන්ම ආණ්ඩුකාර කොළඹ සිටිනවිට කාර්යාලයද විය. සාමාන්‍යයෙන් මෙම කාර්යාලයේ රැස්වීමක් පැවැත්වෙන්නේ මාසයකට වරකි. ඒ කොලනියේ විධායක සභාවේ මාසික රැස්වීමයි. කොලනිය සම්බන්ධව බොහෝ තීරණ ගනු ලබන්නේ මෙම විධායක සභාව විසින් වූ අතර එක්වරම ක්‍රියාත්මක කල හැකි තීරණ ක්‍රියාත්මක කලයුතු ආකාරය අදාළ රාජ්‍ය නිලධාරින්ට දන්වා යවන ලද අතර කිරීටයෙන් උපදෙස් හෝ අනුමැතිය ලබාගත යුතුයි. ආණ්ඩුකාර සතු කරුණු සඳහා උපදෙස් ඉල්ලා ලිපියක් රාජ්‍ය ලේකම් වරයා වෙත යවන ලද්දේය.

මෙදින මෙම රැස්වීම එවැනි කාලීනව පැවැත්වෙන රැස්වීමක් නොවේ. මේ කොලනිය; ලංකාවේ මුහුදුබඩ ප්‍රදේශ, ඉංග්‍රීසින්ගේ පාලනය යටතට පත්වූ පසු ඇතිවූ ඉතාමත් බැරෑරුම් එමෙන්ම අවාසනාවන්තම සිද්ධිය යැයි කිව හැකි සිදුවීමක් පිළිබඳව පැවැත්වෙන රැස්වීමකි.

රැස්වීම පැවැත්වුනේ අඩි 15 ක් පමණ දිග බුරුම තේක්ක වලින් සැදු මේසයක් වටය. එහි පිටකොටුව පැත්තට කෙලවරේ රැස්වීමේ මුලසුනෙහි වයස හතළිහක් පමණ වූ පෙනුමක් ඇති තරබාරු එමෙන්ම එතන සිටි අනෙක් පිරිසට වඩා තරමක් මිටි නිලධාරියෙකු වාඩිවී සිටියේය. ඔහු තනි සුදු පැහැ කෑලි තුනේ; කබාය ඇතුලෙන් අත නොමැති කබායක් සහිත සම්පුර්න සුට් එකක් ඇඳ සිටියේය. ඔහුගේ නළල ඉතා පළල වූ අතර ඔලුව මැද හරියෙන් පටන්ගත්තාවූ කොණ්ඩය පසුපසට පීරා සිටියේය.

මේසයේ ඔහුගේ දකුණු පසින් යුධ හමුදා ජෙනරාල් වරයෙකු නිල ඇඳුමෙන් සැරසි වාඩිවී පයිප්පයක් උරමින් සිටියේය. ඔහු අසලින් ඉඳගෙන සිටියේ ඇටර්නි ජෙනරාල් වරයාය. ඔහු යමක් කියවමින් සිටියේය. මේසයේ ඔවුනට විරුද්ධ දිශාවෙන් යටත් විජිතයේ ලේකම් වරයා පොතක යමක් ලියමින් සිටියේය. ඔහුට පසුව ඔඩිටර් ජෙනරාල් වරයාත් විජිතයේ භාණ්ඩාගාරික වරයාත් වාඩිවී සිටියහ.

“මුඩ්ලියර් එන්න කියන්න පොලිස් සුප්රින්ටන්ඩන්ට් ට” යටත් විජිත ලේකම් වරයා දොර ළඟ සුදු සරමක් සහ සුදු අත්දිග කබායක් ඇඳ සිටි මැලේ ජාතිකයෙකු යැයි පෙනෙන පුද්ගලයාට පවසා සිටියේය.

ඔහු පිටතට ගොස් විනාඩි දෙකකට පමණ පසු වයස 30 ක පමණ සිහින් සිරුරක් ඇති යුරෝපිය ජාතිකයකු රැස්වීම් ශාලාව ඇතුලට පැමිණ මේසය ළඟ ගරුසරු ඇතිව නැවතී ආණ්ඩුකාර දෙස බලාගෙන සියල්ලන්ටම සුබ උදෑසනක් ප්‍රාර්ථනා කළේය.

“කරුණාකර වාඩිවෙන්න, වාඩිවී අපට කියන්න මේ මිනීමැරුම ගැන” ආණ්ඩුකාර පොලිස් අධිකාරිවරයාට කියා සිටියේය.

“මම හමුදාවේ කපිතාන් වරයෙක් විදිහට ඉඳල මේ පොලිසිය බාර අරගෙන මාස හතරක් බවත් මේ පොලිසිය මේ යටත්විජිතයේ පිහිටුවල මාස හයක් බවත් මම මුලින්ම කියන එක මට විතරක් නොවෙයි ලංකාවේ පොලිසියටම කරන සාධාරණයක් බව මම හිතනවා” පොලිසියේ ප්‍රධානියා දිග කතාවක් පටන් ගන්නට ලැහැස්ති විය.

ඊළඟ කොටස ලබන සතියේ 

https://lakshmanillangakoon.blogspot.com/2018/10/2.html