නෞකා වල කොටස් වලට පුද පූජා පැවැත්වීම ; අපි හැර වෙන කවුරුන්ද? parts of ships as sacred objects ?

මම නෞකාවල බොහෝ කාලයක් සේවය කර ඇත්තෙමි. යුධනෞකා හා වානිජ නෞකා වල අණදෙන හා අනෙකුත් නිලධාරියෙකු ලෙස රට වටා සහ ලොව නොයෙකුත් වරායවලට ගොස් ඇත්තෙමි. බොහෝ කාලයක් නැව් වල වැඩ කර ඇති නිසා නෞකා ගැන උනන්දුවක් දක්වමි.

එහෙත් නැවකට හෝ එහි කොටස් වලට පුද සත්කාර කරනු කොතනකවත් දැක හෝ අසා නොමැත. බයිබලයේ ජෙනසිස්  ගංවතුර කතාවේ (පරිචේදය 6-9) දෙවියන් නෝවා, ඔහුගේ පවුල සහ ලෝක සත්වයන්ගෙන් සාම්පලයක් බේරා ගැනීමට නෝවාට නැවක් සෑදීමට උපදෙස් දෙන අවස්ථාවේ නම් නෝවාගේ නැව නම් නැවක් ආගමික ඉතිහාසයට ඇතුලුවෙයි. එහෙත් එයට පුද සත්කාර පවත්වන්නේ නැත.
එහෙත් ලංකාවේ මෙයට අවුරුදු 2600 පමණ පෙර එවැනි නැවක කුඹ ගස, රඩරය හා සුක්කානම (steering wheel)  සඳහා වෙන වෙනම පූජනීය ස්ථාන ගොඩ නංවා ඒවාට පුජා සත්කාර කර ඇත.

මෙය සිදුවන්නේ ක්‍රි පූ 240 පමණය. ධර්මාශෝක රජු දේවනම්පියතිස්ස රජුගේ ඉල්ලීම පිට ජය ශ්‍රී මහා බෝධියේ ශාඛාවක් නැවක නංවා බොහෝ පිරිවර සමග ලංකාවට එවයි. එය මහත් ගෞරවයෙන් යාපනයේදී පිලිගන්නා දේවානම්පියතිස්ස රජු, අනුරාධපුරයට පෙරහැරෙන් රැගෙන විත් මහමෙව්නා උයනෙහි රෝපනය කරයි. 

මහාබෝධිය සමග පැමිණෙන සංඝමිත්තා මෙහෙණිය උපාසිකා විහාර නමින් නම් වූ ථූපාරාමය අසල පදිංචි වේ. 

ඇය එම පරිශ්‍රයේ දේවානම්පියතිස්ස රජුට උපදෙස් දී, ගොඩනැගිලි 12 ක් සාදවයි. එහ ගොඩනැගිලි 12 න් ප්‍රධාන ගොඩනැගිලි 3 න විශේෂ තැනක් ගන්නා අතර, ඒවායෙහි එක් පූජාසනයක ශ්‍රී මහා බෝධිය ලංකාවට රැගෙන ආ නැවෙහි කුඹ ගසද, තව එකක නැවෙහි සුක්කානමද, තුන්වැන්නෙහි නැවෙහි රඩරයද, පුද පූජා සදහා තැබුවාය. 

එම මන්දිර ඒවා තබා ඇති නෞකා කොටස්වල නම් වලින්, කුඹයටිය, පළුපත සහ කෙනිපාතය යන නම් වලින් ප්‍රසිද්ධ විය. 

මින් අවුරුදු 50 කට පමණ පසු ඇතිවන, ඉන්පසු ශ්‍රී ලංකා ඉතිහාසයේ පලමුවෙනි ඉන්දියානු ආක්‍රමණය වන සේන සහ ගුත්තික යන අශ්ව වෙළෙන්දන් දෙදෙනෙකුගේ ආක්‍රමණය සිදුවේ. බොහෝ විට මෙතනදී මෙම නෞකා පූජාසන විනාශ වන්නට ඇත. මෙම පූජනීය ස්ථාන මෙතෙක් කල් තිබුනානම් ඒවා අනුරාධපුරයට සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසයට කොපමණ වර්ණවත් කරයිද? 

Around year 240 BC during the reign of emperor Darmashoka in India ,  king Devanampiyathissa ,(247 - 207 BC) sent his nephew, prince Aritta to India seeking a branch of Jayasrimaha Bodi and Sangamiththa theri to facilitate joining Buddhist order for Srilankan woman. 
After many deliberations emperor Darmashoka sends both the branch and the theri in a ship. after weeks of celebrations, to Srilanka with a large entourage of many people from different walk of life in his kingdom, including 8 members of royalty. 

The ship is received by the king himself in Jaffna and taken to Anuradhapura with a celebration fitting   for an emperor himself. . The branch is planted in Mahameuna garden. 

Sangamiththa theri decided to  dwell  with her followers in a building called upashika vihara. She caused another 12 buildings to be erected in the premises . Of the 12 buildings 3 foremost buildings were used to house the  mast of the ship, rudder and the helm from the ship that brought Mahabodi to Srilanka. The three shrines were named after the sacred objects they housed. 
This incident or the occasion would be the only  occasion in anywhere in the world to install parts of a ship in a shrine for people to worship, I believe.
 After 50 years however the first  Indian invasion in the Srilankan history  took place. It was two princes from a horse traders community with a large army.
This invasion may have destroyed these interesting shrines depriving us of very colorful and interesting historical building that would have been a unique temple in whole world with regard to the sacred objects they enshrined.