අප ඉතිහාසයේ බොහෝ වර්ණවත් චරිත වරින් වර කරලියට පැමිණියහ. එයිනුත් පෘතුගීසි අප රටේ කොටසක් අල්ලා ගෙන සිටි කාලය විශේෂිතය. එකල ජීවත් වූ සමහර පුද්ගලයන් සාමාන්‍ය චරිත වලට වඩා ප්‍රබන්ධ චරිත ලෙස හිතෙන තරමට පුදුම සහගතය. එහෙත් අපට ඔවුන් ගැන අහන්නට හෝ කියවන්නට ලැබෙන්නේ කලාතුරකිනි.
විමලධර්මසූරිය රජු, වීදිය බංඩාර, මාන්නප්පෙරුම මොහොට්ටාල, කුසුමාසන දේවි, එදිරිල්ලේ රාළ, සමරකෝන් මුදලි යනාදීන් මේ අතර ප්‍රමුඛය.
මේ ඒ එදිරිල්ලේ රාළගේ කතාවයි.
එදිරිල්ලේ රාළ හෙවත් එදිරිමාන්න සූරිය බංඩාර.
16 වන සියවස අවසාන භාගයේදී (1594) කන්ද උඩරට රාජධානිය හැරෙන්නට ලංකාවේ අනෙකුත් ප්‍රදේශවල ආරාජික කාලයක් පැවතුණි.
ඉතා බල සම්පන්න එලෙසම ධනවත් රජෙකු වූ සීතාවක රාජසිංහ රජු 1593 වර්ෂයේදී මියගිය අතර, ඔහුගෙන් පසුව එම ස්ථානය ගැනීමට සුදුසු පුත් කුමරෙකු නොවූ හෙයින්, නොයෙකුත් ප්‍රභූවරුන් සහ රජ පවුලේ සාමාජිකයින් රාජසිංහ රජුගේ වස්තුව කොල්ල කමින් සීතාවක රාජධානිය ලබා ගැනීම උදෙසා සටන් වැදුනහ. සීතාවක ඔටුන්න ලබා ගැනීම සදහා තරඟයේ,
රාජසිංහ රජුගේ මුණුපුරා
අරිට්ටකිවෙණ්ඩු නම් වූ, රාජසිංහ රජුගේ උපදේශකයෙකු
කෝරකේ බංඩාර මොහොට්ටාල
රජුගේ ලග නෑයෙකු වූ අකරගාව අප්පුහාමි
යන බලවත් පුද්ගලයන් ප්‍රමුඛස්ථානයක් ගත්හ.
මේ අතර මිය ගිය රාජසිංහ රජුගේ දියණිය වූ මැණික් බිසෝ බංඩාර කුමරියගේ පුත් වූ රාජසූරිය නම් වූ කුමාරයාට සීතාවක රාජධානියේ ඔටුනු පලදවන ලදි. එහෙත් රජ වාසලේ කුමන්ත්‍රණයකින් රාජසූරිය කුමරු, නොබෝ දිනකින්ම වස දී මරණයට පත් කරන ලද්දෙන් සීතාවක රාජධානියේ බලවත්ව සිටි රාජසිංහ රජුගේ සොහොයුරියක වූ සීතාවක මහා බිසෝ බංඩාර කුමරියගේ මුණුපුරෙකු වූ, නිකපිටියේ බංඩාර හට සීතාවක රජු ලෙස ඔටුනු පැලද විණ.
පෘතුගීසීන්ට සීතාවක යටත් කර ගැනීමට මේ ආරාජික කාලය හොදම කාලය වූ බැවින් මොවූහු හමුදා රැගෙන සීතාවක දෙසට ගමන් ඇරඹුහ. ගුරුබැවිල (දැන් හංවැල්ල) අසලදී පෘතුගීසි හමුදාව සමග රාජසිංහ රජුගේ නෑයෙකු වූ අකරගාව අප්පුහාමි (කෝරකේ බංඩාර) ගේ හමුදා සටන් වැදුණි. මෙහිදී පෘතුගීසීන් අතින් කෝරකේ බංඩාරගේ හමුදාව පරාජයට පත්ව රට ඇතුලට පසු බැස්සාහ.
මෙම කාලයේදී පෘතුගීසි හමුදාවේ මුදලිවරු (හමුදාවේ උසස් නිලධාරීන්) ලෙස, සිංහලයෝ කිහිප දෙනෙක් කටයුතු කලහ. මෙයින් ඩොමිනිගෝ කොරේයා මුදලිවරයා මුදලිවරුන් අතර කැපී පෙනෙන තරුණයෙකු විය. මොහු සීතාවක රාජසිංහ රජුගේ ඥාතිවරයෙකු වූ ජේර්නිමෝ කොරයාගේ පුතෙකු විය.
දොන් ඩොමිනිගෝ කොරෙයා මුදලිවරයා, ප්‍රසිද්ධ රණශූරයෙකු වූ අතර, එයටම ගැලපෙන ආරෝහපරිනාහ දේහයකින්ද යුක්ත විය. එලෙසම ඔහු මනා පොත පතේ දැනුමකින්ද, යුක්ත වූ අයෙකු විය. පෘතුගීසීන් විසින් ඔහු “භාගෙට හිස ගැසූ“ (I’ll be headed) යන අනවර්ථ නමින්ද හදුන්වනු ලැබීය.
ඩොමිනිගෝ කොරේයා සීතාවක රාජසිංහ රජු යටතේ රාජකාරී කරන සමයේ, මොහු සමග ඇතිවූ අමනාපයක් නිසා, රාජ පුරුෂයන්ට මොහු මරා දමන ලෙස රජු අණ කළේය. රාජ පුරුෂයෝ මොහුගේ බෙල්ල කපා කැළයට දැමූ අතර, සිංහල වෙදකම් දත් ස්ත්‍රියක් මොහු සුවපත් කලද, බෙල්ල කැපූ තුවාල ලකුණු බෙල්ල වටා තිබීම නිසා මොහු මෙම අනුවර්ථ නාමයෙන් ප්‍රසිද්ධ වී සිටියේය.
රාජසිංහ රජුගේ මරණින් පසු සීතාවක රාජ සභාවේ හමුදා පරිපාලන කටයුතු සිදු කරන ලද්දේ රාජසිංහ රජු ජීවත්ව සිටියදී, මොහුට ඉතා විශ්වාසවන්ත උපදේශකයෙකු වූ ඉන්දියානු ජාතික අරිට්ඨකීවෙන්ඩු නම් පුද්ගලයෙකු විසිනි. මොහු රාජසිංහ රජු මිය ගොස් ටික කලකට පසු රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරයේ බොහොමයක් වස්තුවද, හමුදාවෙන් කොටසක්ද ගෙන, පෘතුගීසීන්ට එකතු විය. මින් පසු මොහු මහනුවරදී මිය යන තෙක්ම ජයවීර බංඩාර රජු ලෙස හැඳින්වින. පෘතුගීසීන් ඔවුනට එකතු වූ මන්නප්පෙරුම මොහොට්ටාල හෙවත් අරිට්ඨකීවෙන්ඩුගේ හමුදාව සමග සීතාවකට ලඟාවූහ. මෙම හමුදාව සහ නිකපිටියේ බංඩාරට පක්ෂපාත හමුදා අතර ගුරුබැවිලේදී (හංවැල්ලේදී) ඇති වූ ගැටුමෙන් දහස් ගණන් මිය ගිය අතර, පෘතුගීසීහු ජයගෙන සීතාවකට ඇතුලු වූහ.
පෟතුගීසීන් හා ඔවුන් සමග සිටි සිංහල හමුදා රාජධානිය කොල්ල කන ලදි. සීතාවක මාලිගයේ ගබඩාවල තිබූ රන්, රිදී, මුතු, මැණික්, ඇත් දළ, මී ඉටි යන වටිනා දේවල් මෙම කොල්ල කෑමට ලක්විය. නිකපිටියේ බංඩාර කුමරු ඔහුගේ මිත්තණිය වූ මහා බිසෝ බංඩාර සමග රාජකීය වස්තුවෙන් කොටසක්ද රැගෙන දෙනවකට පලා ගියේය. මාන්නප්පෙරුම මොහොට්ටාල පෘතුගීසී හමුදා සමග ගොස් දෙනවක වටලා රැජින හා කුමරු අත්අඩංගුවට ගෙන, ඔවුන් සන්තකව තිබූ වස්තුවද කොල්ල කෑවේය.
අත්අඩංගුවට පත් නිකපිටියේ බංඩාර කුමරුන් දොන් පිලිප් යන නමින් බෞතීස්ම කරන ලදි. පසු කලෙක ඔහු කොයිම්බතූර් විශ්ව විද්‍යාලයේ ඉගෙන ගනිමින් සිටියදී වර්ෂ 1611 දී මරුමුවට පත් විය. මෙම කුමරු පිටරට විශ්ව විද්‍යාලයකට ඇතුලු වූ පළමු ශ්‍රී ලාංකිකයාද වූයේය.
මෙම අවස්ථාවේ සූසා නමැති පෘතුගීසි ජනරාල්වරයා ඉන්දියාවේ එකල සිටි සටනෙහි ඉතාමත් දක්ෂ, පෘතුගීසි හයසීයක හමුදාවක් සමග යුධ නෞකා විස්සකින්, කොළඹට පැමිණියේය.
ඔහු ලංකාවට පැමිණ, ලංකාවේ පෘතුගීසි හමුදාවේ නායකත්වයට පත් විය. මෙම හමුදාවේ සිටි මුදලිවරයෙකු වූ ඩොමිනිගෝ කොරේයාට, එකල පෘතුගීසි සෙනෙවියා වූ ඩා සුසා කොතරම් ගෞරවයක් දැක්වූවාද කිවහොත් එක් වරෙක හමුදාවෙන් පැන ගිය හත් දෙනෙකු අල්ලා ගැනීමටද යෙදවූයේ මොහුය.
වරෙක සිංහලයන් හා පෘතුගීසින් අතර පැවති සටනකින් පෘතුගීසීන් පරාජය වී අවමානයට පත් විය. මේ අවස්ථාවේදී සූසා ජෙනරාල්වරයා ඩොමිනිගේ කොරේයා කැඳවා, “මාගේ පුත්‍රය, මාගේ නිලධාරීන්ට වූ අවමානය බලන්න, මෙම කහට පැල්ලම ඔබ විසින් මාගෙන් ඉවත් කල යුතුයි.“ යනුවෙන් පැවසීමට තරම් ඩොමිනිගේ කොරේයාගේ රණශූරත්වය හා නායකත්වයට ඔහු ගෞරවයක් දැක්වීය.
P S
a clarification
/කෝරකේ බංඩාර මොහොට්ටාල සහ
රජුගේ ලග නෑයෙකු වූ අකරගාව අප්පුහාමි යනු දෙදෙනෙකි. ඒ අතර අරිට්ඨකීවෙන්ඩු පසුව මාන්නප්පෙරුම මොහොට්ටාල වූ අතර රාජසිංහ රජු මිය ගිය පසු ජයවීර බංඩාර නමින් රජ වී පෘත්‍රගීසීන් සමග මහනුවරට යුධ කරන්නට ගොස් දොනා කතරිනා විවාහයට ඉල්ලා පෘතුගීසීන් සමග ආරවුලක් ඇති කරගෙන ඔවුන් අතින් මරණයට පත්විය.
to be continued
මී ඉටි වස්තුවක් ලෙස සැලකීමට හේතුව කුමක්ද?
ReplyDeleteI have noticed even with kandyan kings bee wax has been a very common item in royal stores
ReplyDeleteI recently saw in US agriculture programme bee wax is make more money for bee keepers that bee honey
Order of events by date
ReplyDelete1560 - Don Jorge Baroche knowing that Raju was encamped nearby with a force of 3,000 to 4,000 Singhalese, decided to wait a few days for a favorable opportunity. In the morning he attacks, defeating Raju with thousands of dead in the field. The survivors retreat to Hewagama.
1562 - Ekanayake’s forces, composed of 4,000 Singhalese and 4 elephants, raid the lands of Kotte. Balthazar Guedes de Sousa with 250 Portuguese and 800 Lascars defeats them in Mulleriyawa and Pelonaua. Ekanayake’s banner captured.
1576 - Vurupu Modeliar arrives at Betal with 2,500 men and 4 elephants, Diogo de Melo Coutinho defeats him with 450 Portuguese and 700 Lascars in Weragoda. The battle lasted 4 hours. Pedro Gonçalves killed Vurupu Modeliar during the fight.
1586 - Paliconde Arache raids Mapane with 2,000 men. While retreating from the raid, Francisco Gomes Leitão and Pedro Afonso attack him near the river with 300 Portuguese and 700 Lascars. Paliconde Arache is defeated and beheaded by the Portuguese afterwards.
1591 - André Furtado de Mendonça kills King Puvirasa Pandaram, after his death, his son Ethirimana Cinkam was installed as the ruler by the Portuguese.
1596 - Wimala Dharma sends 2,000 Singhalese to attack the Portuguese in the trench of Salvador Pereira da Silva. Jerónimo de Azevedo sends 650 soldiers as reinforcements, but before they arrived, the Portuguese, commanded by Salvador, came out of the trench and attacked the forces of Wimala Dharma on foot, killing one of the Singhalese leaders, Modeliar Vezi Singa. The Singhalese then are forced to break and retreat.
1597 - The King of Kandy with 4,000 men from Uva and Dinavaca marched to the Portuguese fort of Corvite (Kuruvita). Guarding the fort was Salvador Pereira da Silva, who one night, knowing of the nearby enemy forces, got out of the fort with his soldiers to attack the base of the army of the King of Kandy. Salvador with his men kills 1,000 Singhalese and captures 2 elephants. This victory by Salvador Pereira da Silva became so famous that the Kingdom of Kandy began nicknaming him “Captain Corvite”.
ReplyDelete1597 - Navaratna Bandara built a fortification in Runa near Katuwana with 1,000 riflemen and ordered 2,000 other Singhalese to hide in the woods to attack the Portuguese from the rear, who were approaching the fort. Simão Pinhão and Don Fernando with 150 Portuguese soldiers and 2,000 Lascars siege the fortification, but are attacked from the rear by the hidden 2,000 Singhalese. The Portuguese leave the fort to attack and defeat them, taking the fort afterwards.
1597 - In Runa, near Katuwana, the Portuguese attackeda Singhalese stronghold with a line-up of riflemen. The Singhalese under constant enemy fire, decided to get out of the stronghold with their rifles in hand to attack the Portuguese in an attempt to break their lines, but the Portuguese instead caused so much damage and destruction upon them, that even the most notable leaders of Kandy fell to their bullets. The Portuguese then pilled 566 heads in Runa.
1612 - General of Portuguese Ceylon, Francisco Roxo, with 300 Portuguese and 4,000 Lascars, defeats a force of 12,000 men led by the King of Kandy, who had many armed elephants in his army.
1616 - Manuel César found Nicapete (Nikapitiya Bandara) with an army of 6,000 soldiers in a village near the river Laoa. After a long battle, Manuel César defeats him and Nicapete flees.
1616 - Remarkable battle in Ceylon island, a handful of Portuguese soldiers commanded by Manuel César, defeat the armies of Nicapete, composed of 24,000 men. Nicapete again flees to Dambadeniya.
1617 - During the month of May, the Portuguese marched to catch Nicapete, who was in Moratena, but Nicapete flees to Kandy. Luís Gomes Pinto with his forces finally reach him in the fields of Anuradhapura
this is a treasure of information, must study it leisurely
Deleteසර්, මේක හරිම රසවත්.. නම්වල පැටලවිලි දෙක තුනක් තියෙනවා.. //කෝරකේ බංඩාර මොහොට්ටාල
ReplyDeleteරජුගේ ලග නෑයෙකු වූ අකරගාව අප්පුහාමි // මේ දෙන්නෙක් නේද? එතකොට මෙතන //රාජසිංහ රජුගේ නෑයෙකු වූ අකරගාව අප්පුහාමි (කෝරකේ බංඩාර) ගේ// වෙනවද?
//අරිට්ඨකීවෙන්ඩු නම් පුද්ගලයෙකු විසිනි. මොහු රාජසිංහ රජු මිය ගොස් ටික කලකට පසු රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරයේ බොහොමයක් වස්තුවද, හමුදාවෙන් කොටසක්ද ගෙන, පෘතුගීසීන්ට එකතු විය. මින් පසු මොහු මහනුවරදී මිය යන තෙක්ම ජයවීර බංඩාර රජු ලෙස හැඳින්වින. පෘතුගීසීන් ඔවුනට එකතු වූ මන්නප්පෙරුම මොහොට්ටාල හෙවත් අරිට්ඨකීවෙන්ඩුගේ හමුදාව// අරිට්ටකිවෙන්ඩු, ජයවීර බණ්ඩාර, මාන්නප්පෙරුම මොහොට්ටාල කියන තුන්දෙනාම එක්කෙනෙක්ද?
මේ ටික පැහැදිලි කරලා ලියන්න පුලුවන්නම් ගොඩක් හොඳයි.
/කෝරකේ බංඩාර මොහොට්ටාල සහ
ReplyDeleteරජුගේ ලග නෑයෙකු වූ අකරගාව අප්පුහාමි යනු දෙදෙනෙකි. ඒ අතර අරිට්ඨකීවෙන්ඩු පසුව මාන්නප්පෙරුම මොහොට්ටාල වූ අතර රාජසිංහ රජු මිය ගිය පසු ජයවීර බංඩාර නමින් රජ වී පෘත්‍රගීසීන් සමග මහනුවරට යුධ කරන්නට ගොස් දොනා කතරිනා විවාහයට ඉල්ලා පෘතුගීසීන් සමග ආරවුලක් ඇති කරගෙන ඔවුන් අතින් මරණයට පත්විය.
The King Seethawaka Rajasinghe - the Monarch who suffered from PTSD
ReplyDeletehttp://transyl2014.blogspot.ca/2015/10/the-king-seethawaka-rajasinghe-monarch.html
//I'll be headed//? Beheaded?
ReplyDeleteDidn't Edirille Rala marry a daughter of Weediye Bandara? Also, I think Dominigo/Dominicus Correa was referred as a King.
Dr. Gamini Corea and Vijaya Corea are descendants.
Btw, the politics of the Kotte era were fascinating. Alliances and loyalties shifted constantly.
yes its in the in the final part, as forthe descendants of course since name is a portugese name adopted by sinhalese those days , unless you trace it for at least 10 generations it is very difficult to say
ReplyDelete