ගස් වැවීම සහ තාක්ෂනය

අපගේ ගෙදර තිබෙන්නේ කන්දක සිට පාර දෙසට එන බෑවුමක කෙළවරට වන්නටය.  ගෙදරට පහලින් පාරට මෙහා පැත්තෙන් තවත් ගොඩනැගිල්ලක් තිබෙන නිසා, අපගේ උද්‍යානයේ ඒ පැත්තට කෙළවරේ තිබෙන කොස් ගස් හා එම ගොඩනැගිල්ලට අනතුරුදායක නිසා, කපා දමන්නට තීරණය කළෙමි.

මේ සඳහා ග්‍රාම සේවා නිලධාරි වෙත  දැන් වූ පසු ඇය පැමිණ එය පරීක්ෂා කර කපන්නට අනුමැතිය දී, කපන දිනයේ දී නැවත වරක් දුරකථනයෙන් ඇයට දන්වන ලෙසට උපදෙස් දුන්නාය.

මම දැන් ගහ කපන්නට කෙනෙකු සොයන්නට පටන් ගත්තෙමි. මා සිතා සිටියේ ගහ රුපියල් විසිපන්දාහකට පමණ විකුණා ගත හැකි බවයි. ගමේ ගස් මිලට ගන්නා කෙනෙකු නොමැති නිසා කිට්ටුව ගමක මිත්‍රයෙකුට කතා කළෙමි. ඔහු පසු දින උදෑසනම දෙදෙනෙකු අප නිවසට එව්වේය. ඔවුන් ගස පරීක්ෂා කර බලා එය තිබෙන තැන අනුව කපන්නට ලොකු මුදලක් වියදම් වන්නේ යැයිද, කොස් ලී වලට දැන් එතරම් ඉල්ලුමක් නැති නිසාත් එය මිල දී ගැනීමට තරමක මැලිකමක් දක්වන බව මට පෙනුනි. මගේ මිතුරාට  ඇති ගෞරවය නිසා එය එක් වරම කියන්නේ නැතිව, නිවසට ගොස් ගණන් හදා දුරකථනයෙන් මා වෙත කියන බව පවසා පිටව ගොස් නැවත දුරකථන පණිවිඩයක් දුන්නේ නැත. මෙය විකුණා ගැනීමට හැකියාවක් නොමැති බව පෙනුණු නිසා, මම මිතුරාට කතා කර ඒ ගස නොමිලේ කපා ගෙන යන ලෙස ගස් මුදලාලිට දන්වන ලෙසට කීවෙමි.

එම පණිවිඩය ලැබුනායින් පසුවත් ඔවුන් පැමිණියේ නැත. දැන් මේ ගස මගේ අතින් වියදම් කර කපා දැමිය හැකි තත්ත්වයකට පැමිණ ඇති බව, මට වැටහෙන්නට වැඩි කාලයක් ගියේ නැත.

ඉන්පසු මෙසේ මට ගසක් කපන්නට අවශ්‍යතාවක් ඇතිවී තිබෙන බව ආරංචි වුණු ගස් කපන පුද්ගලයෙකු පැමිණ, මේ ගස පිළිබඳව කතා කර ගස් කැපීම සඳහා මගින් රුපියල් අටදාහක් ඉල්ලා සිටියේය. රුපියල් පන්දාහකට පමණ එය කළ නො හැක්කේ දැයි මම ඔහුගෙන් ඇසුවෙමි.
"එහෙනම් පන්දාහක් දෙන්න මහත්තයා කැපුවට පස්සේ බලලා තවත් කීයක් හරි දෙන්න" යනුවෙන් ඔහු කිව්ව නිසා ගණන රුපියල් 6000 යි කියා නිශ්චය කර ගත්තෙමි.
එහෙත් ඔහුත් සතියක් පමණ ආවේ නැත. මේ අතරේ මම දවසක් මිතුරෙකු සමග නගරයට ගොස් පැමිණෙන විට අපගේ ගේට්ටුව ළඟ තිදෙනෙකු රැඳී සිටියහ.
එහෙයින් මා අඳුනන අපේ ගමේ පුද්ගලයා වාහනය හරවන විට මා වෙතට පැමිණ මට ගසක් කපන තිබෙන බව ඔහුට ආරංචි වුණ බවත්, එය රුපියල් පන්දාහකට කපා දිය හැකි බවත් පවසා සිටියේය.
එසේනම් තව දවස් දෙකකට පමණ පසු ගස් කපන්නන් රැගෙන පැමිණෙන ලෙසට මා ඔහුට කීවෙමි. එහෙත් ඔහු කියා සිටියේ දැනටමත් ඒ දෙදෙනා ඇවිත් සිටින බවත්, දැන්මම ගස කපා දිය හැකි බවත්ය. මට ඒ වෙලාවේ වැඩ කිහිපයක් තිබුණ නමුත් ලැබුණු අවස්ථාව අතහරින්නට අකැමැති වූ නිසා, ඔහුට එසේනම් ගස කපන ලෙසට දන්වා සිටියෙමි.
කෙන්ගල්ලෙන් ත්‍රීවිල් එකකින් පැමිණ සිටී දෙමළ ගස් කපන්නන් දෙදෙනකු, ඉතාමත් වෘත්තීය ආකාරයෙන් ගස කපා බිම හෙළුවේය. ඔවුන් මීට පෙරද මගේ වැඩ කිහිපයක් සඳහා පැමිණි පුද්ගලයන් පිරිසක් බව මම දැක්කෙමි.

මේ සඳහා උදව් කළ ගමේ පුද්ගලයා මේ ගස කපන කියතෙන්ම පරාල කැපිය හැකි බවත්, රුපියල් 15,000 කට පමන කට පමණ පරාල විකිණිය හැකි බවත් මට කියා සිටියේය. ඒ සඳහා දික් අඩියක් කැපීමට රුපියල් 60 ක කුලිය වන බවද කියා සිටි අතර, මම එයටද කැමති වී මට ඉදිරි දින දෙකේදී කොළඹ යන්නට තිබෙන නිසා එදින අතහැර පැමිණෙන ලෙසට කීවෙමි. එහෙත් මගෙන් කිසිදෙයක් අසන්නේත් නැතිව, ඔවුහු  පසු දිනම පැමිණ ගස ඉරන්නට මගෙන් අවසර ඉල්ලා සිටියහ. එයටත් ඉඩ දුන්නෙමි.

පස්සේ මෝරපු පැත්තෙන් අවසාන කුට්ටිය පමණක් 3 x 4 පරාල කිහිපයක් ඉරා එහි දික් අඩි 50 ක් තිබෙන බව කියා, මගෙන් රුපියල් තුන්දාහක් ඉල්ලා සිටියහ. මම ඔවුන්ට රුපියල් තුන්දාහක් දුන්නෙමි.
දැන් පරාල ටික මා වෙත තිබෙන අතර විකුණා දෙනවා කියූ පුද්ගලයා නැවත පැමිණියේ නැත. මෙලෙසම ඒ පාර අයිනට තිබෙන නිසා අවුරුදු කිහිපයකට පෙර කපන ලද ගසක ටුනා ලී ද මෙලෙසම මඩුවක ගොඩ ගසා තිබේ.
මට පෙනෙන්නේ කොස් ලී ටිකට වෙන්නට යන්නෙත් ඒ සන්තෑසිය මය.

ඉස්සර සාමාන්‍යයෙන් කොස් ගහ හොඳට මෝරා එන විට ලී වෙළෙන්දන් පැමිණ, ගෙවල් වලින් එම කොස් ගස විකුණන්නේ දැයි අසති. එසේත් නැත්නම් අලුතින් ගෙවල් හදන මිනිසුන් පැමිණ අසති. සාමාන්‍යයෙන් දැන් අවුරුදු විස්සකට විසි පහකට පෙර, හොඳ කොස් ගහක් රුපියල් දහදාහකට පමණ විකුණන්නට හැකියාවක් තිබුනි. දැන් නිකන් දුන්නත් ගන්නේ නැත. මෙයට හේතුව කුමක්දැයි මම සොයා බැලුවෙමි.

පළමුවන හේතුව අන්තර් ජාතික වෙළදාම දියුණුවීම බව පෙනේ. පිලිපීනයෙන්, මැලේසියාවෙන්, ඉන්දුනීසියාවෙන්, පැමිණෙන red balau ලී වල ඉහල කොලිටිය සහ පාවිච්චි කිරීමට ඇති පහසුව. ඒවා රටේ සෑම තැනම පාහේ මිලදී ගැනීමට ඇති හැකියාව, මේ සඳහා ප්‍රධාන එක් හේතුවක් වී ඇති බව පෙනේ. මෙම ගස ගැන විපරම් කරද්දී මට දැනගන්නට ලැබුණු කාරණයක් නම් වඩුවන් කොස් ලී වලින් වැඩ කිරීමට අකමැති බවයි.

ගණන් වැඩි ලී වලට ඇති ඉල්ලුම අධික ලෙස අඩු වීම තවත් හේතුවක් බව පෙනේ. පෙර කාලයේ මෙන් මිනිසුන් තේක්ක, බුරුත, කොස්, වැනි ලී වලින් සාදන ගෘහ භාණ්ඩ සොයා යන්නේ නැත, ඔවුන් කෙළින්ම ගොස් දම්රෝ වැනි ආයතනයකින් ගෘහ භාණ්ඩ මිලදී ගන්නා අතර, ඒවා කිසිවක් මිල අධික බොරු සෝබන ලී වලින් නොව, පදම් කළ ලී ඉතාම අඩු ප්‍රමාණයක් දමා සාදන ඒවාය.

වහල සෑදීමට යකඩ පාවිච්චියත් ශක්තිමත් ලී වලට ඇති ඉල්ලුම අඩු කිරීමට හේතු තවත්සාධකයක්  වී තිබේ.

එසේම ප්ලාස්ටික් ඇලුමිනියම් වැනි දේවල් මෙයට කලින් ලී පාවිච්චි කළ කාර්යන් සදහා යොදා ගැනීමද,  මෙයට හේතුවක් වී තිබේ.

මේ සියල්ලම සිදු වී ඇත්තේ තාක්ෂණය දියුණු වීම නිසා බව පෙනේ. අපි විශේෂයෙන් ගස් වවන්නට එතරම් මහන්සි වෙන්න උවමනාවක් නැති බව පෙනේ, ඒ ඉදිරියේදී ගස් කැපීම කිසිසේත්ම අවශ්‍යතාවයක් නොවන තත්ත්වයට පැමිණෙන නිසාය.

දැනටමත් තේක්ක වැනි ගස් විකුණා ගැනීමට ඉතාමත් අපහසුය. වටිනාකම දහ ගුණයක් වේ යැයි විසි ගුණයක් වේ යැයි කියමින් විකුණූ තේක්ක වගාවන් සියල්ල බංකොලොත් වී හමාරය.
කොළඹ අධිමිල නිවාස සදා විකුණන මගේ මිතුරෙකු ගෙන් මම මේ පිළිබඳව ඇසුවෙමි. ඔහු කීවේ ඔහුට හොඳ ලීයක් අවශ්‍ය වූ විට පමණක් ප්‍රසිද්ධ ලී මඬුවට ගොස්, මුලතිව් සිට ගෙනෙන ලද තේක්ක අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට කඳක් මිලදී ගෙන එය පාවිච්චි කරන බවය. අනෙක් ප්‍රදේශවලින් එන තේක්ක එතරම් ශක්තිමත් හෝ පෙනුම නොමැති බව ඔහු කීවේය.

මට පෙනෙන්නේ තාක්ෂණය නිසා ලී වලට තිබෙන ඉල්ලුම අඩු වී ගොස්, එය සැපයීමට වඩා අඩු වී අවසානයේ ගස් කැපීම බොහෝ දුරට අඩුවී යන බවය. අපේ රටේ බොහෝ ගස්  කිසි කෙනෙකුගේ උදව්වක් නැතුව නිකම්ම හැදෙන ඒවා නිසා, තවත් කාලයක් යන විට අපේ වතු  ස්වභාවිකව කැලෑ ලෙස හැදෙන්නට යන බවත් පෙනේ.

කොස් ගස් බොහෝ විට පැළවන්නේ ඇට වැටීමෙනි. අවශ්‍ය නැති තැන්වල වතු අයිතිකරුවන් ඒවා ගලවා දමනු ලැබේ. එහෙත් එතරම් ඒ තරම් පාවිච්චියක් නොමැති ඇල්ල පල්ල වල් වල, වනාත වල, මේවා නිකම්ම වැවෙන්නට අරින අතර, කාලයක් යනවිට මහ ගස් බවට පත්වෙති. කොස් ලී විකුණා ගැනීමට නොහැකි නම් කපන්නට රුපියල් දහදාහක් පමණ වියදම් කරන්නේ කවුද, මේ යන විදිහට තාක්ෂණයක් දියුණු වන්නේ නම්, මෙලෙස ලී වලට ඇති ඉල්ලුම අඩුවීම තවත් සීඝ්‍ර වනු ඇත. මේ ලඟකදී ඉන්දියානු ඉංජිනේරුවන් පිරිසක් යකඩ තරම්ම ශක්තිමත් ප්ලාස්ටික් වර්ගයක් නිපදවා ඇති බව කියවන්නට ලැබුණි. එවැනි ප්ලාස්ටික් වර්ගයකින් ලී පරාල වලට ඇති ඉල්ලුම තවත් අඩු වන්නට බොහෝ විට ඉඩ තිබේ.

මේ අනුව මට නම් පෙනෙන්නේ වෙන කිසි හේතුවකට වඩා තාක්ෂණය දියුණු වීම නිසා, අපගේ කැලෑ සහ ගෙවතු වල මහ ගස් දැන් තියෙන ප්‍රමාණයටත් වඩා වැඩි වන්නට බොහෝ දුරට ඉඩ තිබිමය