ස්වයං ධාවක වාහන සහ අපේ ප්‍රශ්න

ස්වයං ධාවක  වන වාහන පිළිබද බොහෝ දෙනා කතා කරති. ඉතා මෑත කාලයේදී; 2014 පමණ පටන් ගැනුණු මේ ක්‍රියාවලියට මේ දක්වා විවිධ පුද්ගලික  වාහන සමාගම් විසින් ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 80 ක් පමණ ආයෝජනයක් කර තිබේ. සංසන්දනය කරන විට මෙම මුදල අප ශ්‍රී ලංකාවේ එක් වර්ෂයක මුලු ජාතික දල නිෂ්පාදනයට සමාන වේ.

ඇත්තෙන්ම මිට දශකයකට පමණ පෙර විද්‍යා කතාවල චරිතයන් වූ; බොහෝ කලකට පෙර අප නැරඹු නයිට් රයිඩර් අප මතකයට එයි. එහෙත් දැන් පෙනෙන විදිහට ඉතිර වසර කිහිපය තුල ඇමරිකාව වැනි බටහිර රටවල යතාර්ථයක් වීමෙහි කිසිම සැකයක් නැත්තේය. ටෙස්ලා BMW යනාදී සමාගම් 2021 වැනි මෑත අනාගතයේදී ස්වයං ධාවක  වාහන වෙළඳ පොලට දැමීමට බලාපොරොත්තු වෙති.

මෙයට හොදම උදාහරණ වශයෙන් ඇමරිකාවේ ෆෝඩ් කොම්පැනිය කෘතීම බුද්ධි (AI) ව්‍යාපාරයක ඩොලර් බිලියන 1 ක් යෙදවීමද උබර් සමාගම ස්වයං ධාවක  ට්‍රක් සමාගමක් මිලදී ගැනීමද සදහන් කල හැක. මේ සමාගම් සැලසුම් කරන්නේ ඒ අනාගතයේදී ඇතිවන වෙනස් වීමට මුහුණ දෙන්නටය.

මෙම ස්වයං ධාවක  වාහන මිනිස් සංහතියේ ජිවත්වන ආකාරය උඩු යටිකුරු කරන බවට සමත්වන බවට නම් කිසිම සැකයක් නැත්තේය. දැන් ශත වර්ෂයක පමණ කාලයක සිට බටහිර රටවලත් අවුරුදු 25 ක් පමණ අප රට වලත් අප ජිවන රටාවල් ගොඩ නැගී ඇත්තේ වාහන වටා වීම මෙයට හේතුවය.

ස්වයං ධාවක  වාහන වලින් මුලින් බටහිර සමාජයට සහ තරමක කාලයකට පසු අපට සිදුවිය හැකි වෙනස්කම් බොහෝය. එයින් ප්‍රධාන තැනක් ගන්නේ ඉන්ධන පාවිච්චිය සහ මාර්ග අනතුරුයි. අපි වාහන එලවන විට එක් එක් රියදුරාගේ ධාවන ශෛලිය අනුව ඉන්ධන දහනය වෙනස් වෙයි. ස්වයං ධාවක වාහන දුවන්නේ  මිනිසෙකුගේ අඩුපාඩුකම් කිසිත් නැති පරිඝනකයක් මගිනි. වාහනයේ සවිකර ඇති නොයෙකුත් උපකරණ මගින් ලබාදෙන මිනුම් අනුව පරිඝනකය වාහනය ධාවනය කරයි. ඒවා අප මෙන් නොව මිනිස් අඩුපාඩුකම්  ඇත්තේම නැත. ඒ නිසා මාර්ග අනතුරු සිදු වන්නේත් නැත. මාර්ග අනතුරු සිදු වන්නේ නැත්නම් වාහනය තුල සිටින මගීන් ආරක්ෂා කර ගැනීමට ආරක්ෂක පටි, එයාර් බෑග්ස් , ඇන්ටි ලොක් තිරිංග  යනාදිය වාහන වලට අවශ්‍ය වන්නේ නැත. විශාල ඉතිරියක් සිදු වේ, බරත් අඩුවේ.

මිනිසුන් ගෙන් ස්වයං ධාවක වෙතට මාරු වූ විට 80% ක පමණ ඉන්ධන පරිභෝජනයේ අඩුවීමක්   සිදුවිය හැකි බවට ගණන් බලා තිබේ. අප කොතරම් දුර්වල රියදුරන්දැයි මෙයින් සිතාගත හැක.

එහෙත් මෙයින් ඉන්ධන ඉතිරියක් සිදුවිය යුතු යයි කිව හැක්කේ  ස්වයං ධාවක වාහනද දුවන්නේ දැන් අපි දුවන කිලෝ මීටර ප්‍රමාණයම බව උපකල්පනය කලහොතිනි. නමුත් වාහනය ස්වයං ධාවක වන්නේ නම් මිනිසුන් වාහන කොතරම් කිලෝ මීටර  ප්‍රමාණයක් වැඩිපුර දුවනු ඇත්තේ දැයි සිතා ගන්නටත් අපහසුය. වාහනය ස්වයං ධාවක වන්නේ නම් ඉන්ධන පුච්චන්නේ දැන් ප්‍රමාණයෙන් 20%  ක් පමණ නම් මිනිසුන් ගමන් යාම බොහෝ වැඩි වනු ඇත. වියපත් මිනිසුන් , රෝගීන් , මහන්සි වූ අය, බීපු මිනිසුන්, එලවන්නට බැරි අය  කිසි බයක් නැතුව ගමන් යනු ඇත. ඇත්තෙන්ම සමහර විට ඉන්ධන පාවිච්චිය නොසිතු ලෙස වැඩි වන්නටත් ඉඩ තිබේ.

මෙම බොහෝ විට බටහිර රටවල වසර කිහිපයකින්  වෙන්නට යන අප රට වල දශක කිහිපයකින් සිදුවිය හැකි ජිවිත කළඹවන වෙනස් කමෙන් අප රටේ ආර්ථිකයටද ඉක්මන් බලපෑමක් ඇති විය හැකි විදිහක් තිබේ. ඒ මැද පෙරදිග රැකියාවන්ය. අපේ රටෙන් බොහෝ පිරිස් මැද පෙරදිග  රියදුරු රැකියාවන් වල දී සිටිති. බටහිර මෙම ස්වයං ධාවක වාහන පටන් ගන්නා විටම වාගේ මැද පෙරදිග පොහොසත් රටවල්, විශේෂයෙන්ම අප රට අය රියදුරු වැඩ කරන රටවල්ද , මෙම ක්‍රමයට යනු ඇත. විශේෂයෙන් ඒ රටවල සස්කෘතිය නිසා ඔවුන් මෙය ඉතා ඉක්මනින් කරනු ඇත, අප රටට එහි ඇති රියදුරු රැකියා අවස්ථා විශාල ලෙස අඩුවනු ඇත. මෙම වෙනස අපේ ආර්ථිකයටද විශාල ඍන බලපෑමක් කරනු ඇත.

ලංකාවේ ස්වයං ධාවක වාහන පාවිච්චිය කවදා සිදුවේ දැයි කියන්නට නුපුළුවන, ඒ ඒවාට අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් අපට ගොඩනංවන්නට බොහෝ මුදලක් යට කලයුතු නිසාය. ලංකාවේ ස්වයං ධාවක වාහන ගැන සිතන විටම මට සිහියට එන්නේ හෝමාගම දුම්රිය හරස් පාරත් එක්කම තිබෙන හන්දියයි.. එවැනි අවුල් ජාලයක් වූ හන්දියක් අසලට වත්  ස්වයං ධාවක වාහනයක් ගියහොත් එහි පරිගණකය නම් නැවත අලුත් වැඩියා කරන්නට නම් සිදුවනවා නොඅනුමානය.